Zarządzanie pamięcią
Jednostka zarządzania pamięcią (skr. MMU od ang. Memory Management Unit) – zestaw układów realizujących dostęp do pamięci fizycznej żądanej przez CPU. Wśród zadań tych układów znajdują się funkcje translacji pamięci wirtualnej do pamięci fizycznej, ochronę pamięci, obsługę pamięci podręcznej, zarządzanie szynami danych oraz, w prostszych (szczególnie 8-bitowych) systemach, przełączanie banków pamięci.
Obecne układy MMU dzielą przestrzeń logiczną (wirtualną) pamięci na strony, których rozmiar wynosi 2N, zazwyczaj kilka kilobajtów. Młodsze N bitów adresu (przesunięcie - ang. offset) pozostaje niezmienione, podczas gdy starsze bity adresu określają numer (logiczny) strony pamięci. MMU tłumaczy adresy logiczne (wirtualne) na adresy fizyczne za pomocą asocjacyjnej pamięci podręcznej nazywanej
TLB — Translation Lookaside Buffer. Jeżeli TLB nie posiada odpowiedniego przypisania (rozmiar pamięci TLB jest ograniczony) uruchamiane są wolniejsze, sprzętowe mechanizmy procesora przeszukujące struktury danych znajdujące się w pamięci, co wymaga niekiedy pomocy ze strony oprogramowania (systemu operacyjnego). Pozycje w tych strukturach nazywają się wpisami (elementami) tablicy stron pamięci
(PTEs - Page Table Entries) a cała struktura nazywana jest tablicą stron pamięci (ang. Page Table). Kompletny adres w pamięci fizycznej jest ustalany poprzez dodanie bitów przesunięcia (ang. offset) do przetłumaczonego numeru strony.